Trung Quốc xem xét cấm xuất khẩu công nghệ pin solar

Trung Quốc đang xem xét một lệnh cấm xuất khẩu nhằm giúp nước này duy trì sự thống trị trong lĩnh vực sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời giống như cách mà các nước khác đang bảo vệ các ngành công nghiệp của họ.

Bộ Thương mại cùng Bộ Khoa học và công nghệ Trung Quốc đang lấy ý kiến công chúng về việc bổ sung một số phương pháp quan trọng để sản xuất các tấm nền wafer của pin mặt trời cao cấp vào danh sách các công nghệ mà nước này cấm xuất khẩu. Tấm wafer là những ô vuông silicon siêu mỏng được ghép lại với nhau thành các tấm pin mặt trời. Hiện nay, Trung Quốc chiếm 97% sản lượng tấm wafer toàn cầu.

Động thái này của Bắc Kinh cho thấy các chính phủ ngày càng chú ý đến tầm quan trọng chiến lược của hoạt động sản xuất tấm pin mặt trời khi công nghệ này trở thành nguồn năng lượng mới lớn nhất hành tinh. Các nước từ Mỹ đến Ấn Độ đang chạy đua phát triển chuỗi cung ứng trong nước để hạn chế lợi thế của Trung Quốc trong lĩnh vực tấm pin mặt trời.

Cosimo Ries, nhà phân tích của Trivium China, nói: “Bắc Kinh và các công ty dẫn đầu thị trường trong ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc chắc chắn lo lắng trước những nỗ lực của Mỹ, Liên minh châu Âu và Ấn Độ nhằm phát triển ngành sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời ở thị trường nội địa của họ. Vì vậy, biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ sản xuất tấm wafer mà Trung Quốc đang xem xét có thể là một phản ứng để kìm hãm những nỗ lực đó. Bắc Kinh muốn tìm cách làm chậm tốc độ mà các đối thủ cạnh tranh có thể phát triển chuỗi cung ứng pin mặt trời của riêng họ”.

Bắc Kinh vẫn đang trong giai đoạn tham vấn ý kiến công chúng và chưa có quyết định cuối cùng về lệnh cấm xuất khẩu nói trên. Tuy nhiên, điều này diễn ra chỉ vài tháng sau khi Mỹ thông qua Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), bao gồm các khoản trợ cấp dành cho lĩnh vực sản xuất công nghệ sạch trong nước, giúp thúc đẩy hàng loạt dự án sản xuất xe điện và pin ở Mỹ.

Các công ty Trung Quốc đã dành cả thập niên qua để phát triển công nghệ tiên tiến nhằm sản xuất các tấm wafer mỏng hơn, có diện tích lớn hơn.

Kích thước tấm wafer lớn hơn giúp tăng sản lượng điện, từ đó, giúp giảm số lượng mô-đun, vật liệu và linh kiện của tấm pin mặt trời, nhân công và diện tích đất cần thiết để sản xuất mỗi đơn vị điện năng. Công nghệ này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp giảm hơn 90% chi phí đầu tư điện mặt trời. Ries cho biết nếu các nhà sản xuất nước ngoài phải sử dụng các tấm wafer cũ hơn, điều đó sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh về chi phí của các tấm nền wafer của họ.

Trong một báo cáo nghiên cứu công bố hôm 26-1, các nhà phân tích của Công ty Daiwa Capital Markets cho biết với vị thế thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực tấm nền wafer và rào cản gia nhập tương đối cao của phân khúc này, việc Trung Quốc xem xét lệnh cấm xuất khẩu để tránh rò rỉ công nghệ sản xuất tấm wafer cho các công ty nước ngoài là điều hợp lý.

Tuy nhiên, Dennis Ip, trưởng bộ phận nghiên cứu chuyển đổi năng lượng của Daiwa Capital Markets lưu ý đề xuất hạn chế xuất khẩu này có thể cản trở các nhà sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời của Trung Quốc mở rộng ra nước ngoài, chẳng hạn như các nước Đông Nam Á, nơi họ muốn xây dựng dây chuyền sản xuất từ tấm wafer cho đến tấm pin năng lượng mặt trời với chi phí rẻ hơn.

Ông nói thêm: “Các công ty Trung Quốc cũng có thể bị cản trở trong việc phát triển công suất tấm wafer ở Mỹ để nhận được các khoản trợ cấp liên quan theo Đạo luật IRA”.

Công nghệ sản xuất tấm nền wafer cần rất nhiều vốn để triển khai và điều này tạo ra rào cản tương đối cao đối với những đối thủ mới tham gia. Trong Đạo luật IRA, chính phủ Mỹ cung cấp các khoản vay và trợ cấp trị giá 60 tỉ đô la để hỗ trợ sản xuất thiết bị năng lượng sạch ở trong nước.

Frank Haugwitz, người sáng lập Công ty tư vấn năng lượng sạch Á- Âu nhận định: “Với số vốn đầu tư khổng lồ đã rót vào hoạt động nghiên cứu và phát triển liên quan trong vài năm qua, Trung Quốc sẽ muốn duy trì vị trí dẫn đầu về công nghệ pin mặt trời của mình”.

 Theo Bloomberg, SCMP