Chuyển đổi xanh, phát triển bền vững sẽ là xu hướng chủ đạo của TPHCM

Dành nguồn lực tương xứng cho quá trình chuyển đổi xanh, phát triển bền vững

Phát biểu chào mừng tại diễn dàn, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết, Việt Nam cam kết hành động mạnh mẽ để thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050. Đây là mục tiêu đầy tham vọng. TPHCM là trung tâm lớn của cả nước, cam kết tiên phong trong thực hiện mục tiêu này và sẽ là một bên quan trọng cùng với các bên để hành động thực hiện mục tiêu này.

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cũng khẳng định, TPHCM xác định chuyển đổi xanh, phát triển bền vững sẽ là xu hướng chủ đạo trong thời gian tới. Trên thực tế, TP đã ban hành các ý tưởng, kế hoạch về phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng, phát triển đô thị bền vững và các chuyên ngành liên quan khác. TP cũng nhận thức rằng, những điều đang triển khai chưa đầy đủ và cần cập nhật mới. Do vậy, TP đang trong quá trình cập nhật về chiến lược, quy hoạch và đặc biệt là xây dựng thể chế, chính sách chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn, để hướng tới phát triển bền vững rõ nét hơn. Do vậy, TP mong muốn và kêu gọi sự đồng hành hỗ trợ của các chuyên gia trong và ngoài nước giúp TPHCM trong thời gian tới.

Quang cảnh diễn đàn

Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi cũng cho hay, cuối năm 2022, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 31 về định hướng phát triển TPHCM và gần đây Quốc hội có Nghị quyết 98 về cơ chế chính sách đột phá phát triển TPHCM. Đây là những định hướng, khung pháp lý về thể chế, để TPHCM có điều kiện hơn thực hiện mục tiêu phát triển bền vững nhằm triển khai quá trình chuyển đổi xanh được nhanh chóng hơn và thuận lợi hơn. TPHCM mong muốn có sự tham gia không chỉ của các tổ chức quốc tế, chuyên gia trong và ngoài nước mà còn của các doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân TP.

“TP đang rà soát chiến lược quy hoạch, đặc biệt ban hành các hệ thống chính sách TPHCM hướng tới chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Các chính sách phải tập trung hỗ trợ và thúc đẩy chuyển đổi năng lượng, công nghệ, mô hình sản xuất, tiêu dùng và ở đó doanh nghiệp là trung tâm và được tiếp cận chính sách này và doanh nghiệp là người đi đầu trong việc thực hiện chuyển đổi. Vì vậy, TP mong muốn nhận được ý kiến góp ý để TP sớm hoàn thiện định hướng và thể chế chính sách cho chuyển đổi xanh và phát triển bền vững” – Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi nêu rõ.

Bên cạnh đó, TP cũng tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng xanh, xây dựng nguồn nhân lực xanh, có những cơ chế thúc đẩy hợp tác quốc tế, hợp tác công - tư để TP triển khai chuyển đổi xanh, phát triển bền vững nhanh hơn và đúng hướng. TP đặt mục tiêu trong mục tiêu chung tiến đến trung hòa carbon đến năm 2050. Vì vậy, TP chọn huyện Cần Giờ để xây dựng thí điểm trước và đang khẩn trương xây dựng kế hoạch “Cần Giờ không phát thải đến năm 2030”, tập trung vào chuyển đổi các phương tiện thuỷ bộ trên địa bàn sử dụng nhiên liệu thân thiện, tập trung vào sử dụng năng lượng sạch, tập trung xử lý rác thải, chất thải với công nghệ tiên tiến; tập trung đánh giá và thí điểm giao dịch tín chỉ Carbon trên địa bàn Cần Giờ.

“Đây là việc mới rất thách thức và đầy tham vọng, nên TP mong muốn có sự hợp tác của các tổ chức quốc tế để giúp TP trong chuyển đổi chung. TP chọn ngành, chọn địa bàn để đi trước, từ đó có những bài học thành công để triển khai trên toàn TP. TP sẽ dành những nguồn lực tương xứng cho quá trình chuyển đổi xanh, phát triển bền vững để tham gia cùng với nỗ lực quốc gia, thực hiện đạt mục tiêu đến năm 2050 Net Zero” - Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi khẳng định.

Nhiều thách thức trong tiến trình Net Zero

Tại diễn đàn, các chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học và nhà kinh doanh cùng bàn thảo về thách thức và cơ hội khi tham gia tiến trình Net Zero; hành trình kinh tế xanh trong xu thế vượt suy thoái và phát triển ổn định. Cùng với đó là những giải pháp cho bài toán vốn, chi phí đầu tư và doanh thu, lợi nhuận khi chuyển sang con đường tăng trưởng xanh, nắm bắt xu hướng dịch chuyển xanh trên thế giới và Việt Nam và phục vụ đúng yêu cầu của người tiêu dùng.

Các diễn giả tham gia trao đổi tại diễn đàn

Đối với các doanh nghiệp, việc tham gia tiến trình Net Zero được nhận định sẽ ẩn chứa nhiều thách thức nhưng cũng mang đến nhiều cơ hội, đặc biệt là khi nắm bắt được xu hướng dịch chuyển xanh trên thế giới và Việt Nam. Thực tế, nhiều doanh nghiệp trong nước đã đổi mới, đẩy mạnh chuyển đổi mô hình theo chiều sâu, gắn với phát triển bền vững, thân thiện với môi trường. Trong nông nghiệp, có thể kể đến xu hướng sản xuất và xuất khẩu nông sản hữu cơ, đáp ứng xu hướng tiêu dùng của thế giới do những tác động tích cực mà sản phẩm hữu cơ mang lại cho sức khỏe con người, cho môi trường và hệ sinh thái.

Theo số liệu thống kê của Viện Nghiên cứu nông nghiệp hữu cơ và Liên đoàn quốc tế các phong trào nông nghiệp hữu cơ, năm 2021, Việt Nam đứng thứ 9 trên 10 quốc gia có diện tích đất sản xuất nông nghiệp hữu cơ lớn nhất châu Á với diện tích đất nông nghiệp hữu cơ đạt khoảng 174.000 héc-ta. Kim ngạch xuất khẩu nông sản hữu cơ hàng năm đạt khoảng 335 triệu USD (tăng gần 15 lần so với năm 2010), xuất khẩu tới 180 quốc gia trên thế giới.

Tuy vậy, thị phần của nông sản hữu cơ Việt Nam trên thế giới còn khá khiêm tốn. Bên cạnh đó, đầu tư vào phát triển xanh đòi hỏi nguồn lực tài chính rất lớn. Theo số liệu trong một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam cần khoảng 30 tỷ USD để thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh đến năm 2030. Trong đó, ngân sách nhà nước chỉ có thể đáp ứng tối đa khoảng 30% nguồn lực và cần huy động tới 70% từ các nguồn lực khác, mà chủ yếu là khu vực tư nhân.

Mặt khác, những rào cản về môi trường, khí hậu trong thương mại quốc tế đã và sẽ được áp dụng ngày càng nhiều trên thế giới. Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, nếu quá trình chuyển đổi xanh diễn ra càng chậm, doanh nghiệp càng mất đi cơ hội gia tăng xuất khẩu. Theo các chuyên gia, quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế giảm phát thải sẽ đòi hỏi sự chuyển mình của toàn bộ tất cả các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.

Theo phân tích của các chuyên gia, cuộc đua hướng tới Net Zero vừa là trách nhiệm, vừa là cơ hội cho các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sớm cam kết sẽ hưởng lợi thế của người tiên phong, định vị thương hiệu trước xu hướng thay đổi của người tiêu dùng, công nghệ mới và thị trường mới. Sự chủ động tham gia của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là khối tư nhân và cả người tiêu dùng, được kỳ vọng sẽ tạo một nền tảng bền vững cho tăng trưởng xanh. Vì vậy, Chính phủ và các địa phương cần có những chính sách mang tính đổi mới và sáng tạo, để khuyến khích sự tham gia của cộng đồng, gia tăng ý thức cộng đồng với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.